Kapitalizm ve demokrasi ortasındaki evlilik sona erdi

Ece Ceyhun

Liberal demokrasi ken­di kendini tüketiyor…” bu kelamlar bu yıl Sa­kıp Sabancı Milletlerarası Araştır­ma mükafatları kapsamında Heyet özel mükafatını kazanan, Institute Ad­vanced Study’de UPS Foundati­on Kürsüsü Profesörü, akademis­yen, siyaset teorisyeni ve toplum­sal kuramcı Wendy Brown’a ilişkin. Siyaset Bilimi Profesörü Wendy Brown’a nazaran liberal demokrasi kendini tüketiyor lakin bu demok­rasinin tükendiği manasına gelmi­yor. Brown, demokrasi ismine bu­gün verilen uğraşın yeni bir dünyanın kapılarını açacağını an­latırken “Kapitalizm ve demokra­si ortasındaki evlilik şu anda sona ermiştir” tespitini de yapıyor.

Sakıp Sabancı’nın vasiyeti üze­rine hayata geçirilen Sakıp Sa­bancı Memleketler arası Araştırma Mükafatları kapsamında 2025 yılı­nın makale mükafatı kazananları da açıklandı. Sakıp Sabancı Ulusla­rarası Araştırma Mükafatları ve An­ma Merasimi, Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başka­nı Güler Sabancı’nın konut sahipli­ğinde gerçekleştirildi. Bu yılki te­ması “Dönüşen Dünya Düzenin­de Pahaları Tekrar Tasarlamak: Neler Korunmalı, Neler Tekrar Değerlendirilmeli ve Tanınmalı?” olan ödül programında Heyet Özel Mükafatı, Siyaset Bilimi Profesörü Wendy Brown’ın oldu.

Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı törende yaptığı konuş­mada, Sakıp Sabancı’nın, eğiti­mi, sadece ferdî muvaffakiyetlerin anahtarı değil, birebir vakitte top­lumların aydınlık yarınlara ulaş­masını sağlayan en güçlü araç ola­rak gördüğüne işaret ederek, “Ül­kesine bağlı, birlik ve beraberliğe çok ehemmiyet veren biri olarak Türki­ye’nin hak ettiği üzere muasır me­deniyetler maksadına ilerlemesi için büyük emek verdi. Onu, çalış­maktan ve üretmekten hiçbir şey alıkoyamadı. Fikirleri, bedelleri bizlerin yoluna daima ışık oldu” şek­linde konuştu.

Güler Sabancı, ödül programı­nın bu yılki teması olan “Dönüşen Dünya Tertibinde Pahaları Ye­niden Tasarlamak: Neler Korun­malı, Neler Yine Değerlendi­rilmeli ve Tanınmalı?” konusun­da, “Yaşadığımız çağda değişimin her zamankinden daha süratli ger­çekleştiğini, bedellerin yine formlandığı gözlemliyoruz. Bilim, siyaset, iktisat, kültür ve top­lumsal yapılar dönüşüm geçirir­ken hangi kıymetleri müdafaamız, hangilerini tekrar düşünmemiz gerektiği sorusu ehemmiyet taşıyor” tabirlerini kullandı.

“Düşmanımın düşmanı dostun” mudur?

Ödül merasimi öncesinde bir küme gazeteci ile bir ortaya gelen Profe­sör Wendy Brown, farklı esen kü­resel rüzgarlar, neoliberalizm ve global işbirliklerini konuştuk. “Şu anda daha farklı bir demokrasi ismine çaba edenler var” yoru­munu yapan Brown, milliyetçilik temelli neoliberalizm, hatta bel­ki de neoliberalizmin bir sonraki etaba geçtiğini anlattı. Brown’a gelinen noktanın “düşmanımın düşmanı dostumdur” periyodunun yıldızının parlayıp parlamayaca­ğını sorduğumuzda ise “Bazı du­rumlarda gerekli olabilir lakin kimi durumlarda bu prensibi benimse­mek için çok ivedi etmemek gere­kiyor. Sol tekrar yapılanıyor. Şu anda solda yeni ittifaklar kurmak­la meşgulüz ve bu ittifakları kurar­ken yeni kurumlar hayal ediliyor, yeni ağlar kuruluyor, ittifakların çizgileri muhakkak oluyor. Bir dayanış­ma kuruluyor. Fakat bir noktadan sonra bu münasebetler tatlı su yoldaşı olabilir. Bizi yolun yarısında bıra­kabilir” dedi.