Yazlık ve devre mülk kiralayacaklar dikkat! Bunlara dikkat edilmesi gerekiyor

Tüketici derneklerinin temsilcileri ve hukukçular, yaz aylarının yaklaşmasıyla artan yazlık ve devre mülk kiralama süreçleri sırasında tüketicilere mağdur olmaması için ihtarlarda bulundu.

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz bahse ait yaptığı değerlendirmede, yazlık kiralama konusunda vatandaşların dikkat etmesi gereken en kıymetli konunun, kısa vadeli kiralama düzenlemesi olan “Konutların Turizm Emelli Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine Ait Yönetmelik” kapsamında kiralamanın yapılması gerektiğini söyledi.

Bu düzenlemeye nazaran 1 yıl içinde 3 kez ve 100 gün altında yapılan tüm kiralamaların kısa periyodik ve turizm hedefli kiralama olarak değerlendirileceğini lisana getiren Kiraz, kiraya verenin Kültür ve Turizm Bakanlığından kısa müddetli kiralama ruhsatını almış olması ve bunu taşınmazın görülen bir dış yerine koyması gerektiğini anlattı.

Kiraz, yazlıklarda en sık görülen sorunun “site idarelerinin kiralamalar konusunda gösterdiği olumsuz tutum” olduğunu kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Yeni düzenlemeyle yazlıklarda maliklerin oy birliğiyle karar almaları halinde kısa vadeli kiralama yapılabilmektedir. Bu kapsamda vatandaşlar kesinlikle yazlık sitelerde bu tarafta bir karar alınıp alınmadığını öğrenmelidir. Aksi halde çeşitli platformlar üzerinden kira kontratı yapmalarına ve parasını ödemelerine karşın site kapısından içeriye alınmayabilirler. Devre mülklerde ise devre mülk sahibi yahut bağımsız kısmı kullanan ortak maliklerin kat malikleri şura kararıyla alacakları ruhsat kapsamında devre mülklerin kısa vadeli kiraya verilmesi mümkündür. Vatandaşlarımız yazlık sitelerde idare şurasının oy birliğiyle aldığı karar, devre mülklerde ise kat malikleri aldığı karar olmadan kiralama yaparlarsa bu tesislere girme konusunda zorluk yaşayabilirler.”

“İşletmelerin mühürlenmesi halinde kiracılar tahliye edilir”

Ali Güvenç Kiraz, kiralanan yazlığın yahut devre mülkün yönetmelik kapsamında sahip olması gereken kriterlerden bahsederek, “Ruhsatsız çalıştırılan taşınmazlarla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin mühürleme veya idari para cezası üzere yaptırımları vardır. Mühürleme süreci olması halinde taşınmazdan kiracılar mecburî olarak tahliye edilecektir. Bu da yaz tatilinizi mahvetmeye kadar gidecek bir sonucu doğurabilecektir.” diye konuştu.

Yazlıklar ve devre mülklerde vakit zaman kiracıların taşınmazları tahliye etmediklerinin görüldüğünü lisana getiren Kiraz, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Böyle bir durumda yazlıklarda mülk sahibinin yazlık muhtaçlığı haklı bir sebep olup kiracısını tahliye edebilmesi için bir haklı durum oluşturacak ve kiracı tahliye edilmek zorunda kalacaktır. Devre mülklerde ise en az 7 gün ve kontratla daha fazla kullanım mühletleri belirlenebilir bu kapsamda tüm devre mülk sahipleri yahut kiracıları bu müddet bitiminde taşınmazı tahliye ederek yeni periyot kullanıcısına bırakmak zorundadır. Bu mühlet sonunda oturmaya devam eden kişi işgalci olarak nitelendirilecek ve kaymakamlık yoluyla tahliye edilebilecektir.”

“Sosyal medyadaki reklamlara dikkat edilmesi gerekiyor”

Tüketiciler Konfederasyonu (TÜKON) Genel Lider Vekili Aziz Koçal ise devre mülk ve yazlık satışlarında yaşanan mağduriyetlerden bahsederek, makus niyetli birtakım kimselerin ve devre mülk satışı yapan kimi firmaların; boş topraklar, süslü reklamlar ve broşürlerle tüketiciyi mağdur edebildiğini söyledi.

Tatil yapmak isteyen tüketicilerin yazlık yahut devre mülk kiralarken kesinlikle kontrat yapması ve toplumsal medya üzerinden yapılan pazarlamalara dikkat etmesi gerektiğini vurgulayan Koçal, “İnsanların tatil yapma hevesiyle giriştiği bu yolda karşısına her alanda olduğu üzere berbat niyetli şahıslar çıkabiliyor. Bilhassa toplumsal medyadaki reklamlara dikkat edilmesi gerekiyor. Kimi kimseler ortada hiç olmayan devre mülkü satarken, kimileri da buradan daha fazla yarar elde edebilmek için kontratlara uygun olmayan unsurlar ekliyor.” biçiminde konuştu.

“Taşınabilir meskenler (tiny house) ruhsata tabidir”

Aziz Koçal, son periyotta epeyce ilgi gören “taşınabilir ev”ler (tiny house) noktasında da yaşanabilecek sorunlara ait değerlendirmelerde bulunarak, tüketicilerin yazlık yapmak üzere satın alacakları taşınmazın imar durumunu kesinlikle öğrenmesi gerektiği ihtarında bulundu.

Tarla vasfındaki bir taşınmazın üzerine konut yapılamayacağını vurgulayan Koçal, “Tapuda tarla, bağ, bahçe üzere görünen yerler konut yapılaşmasına kapalı olabilir. Bu tıp yerlerde yapılaşma lakin özel müsaadeye tabi olabilir ve birden fazla vakit mümkün değildir.” sözlerini kullandı.

Koçal, tiny house üzere taşınabilir yapıların belediye sonları içinde ruhsata tabi olduğunu anımsatarak, “Ruhsatsız yerleştirilmeleri durumunda idari yaptırımlarla karşılaşılabilir. ‘Tarlaya mesken koyabilirsiniz’ vaadiyle yapılan satışlara karşı katiyetle dikkatli olunmalı, yazılı ve yasal garantiler talep edilmelidir. Bu tıp satışlara dair verilen beyanlar yazılı kontratta yer almıyorsa türel geçerliliği yoktur.” açıklamalarında bulundu.

“Sözleşmelerin düzenlenmesi kademesinde tüzel takviye alınmalı”

Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de devre mülklerde tüketicilerin karşılaştığı en değerli meselelerin başında “inşaat halinde olanların belirlenen müddette teslim edilmemesi, inşaatların yarım bırakılması ve tıpkı devre mülkün birden fazla bireye satılmasının” geldiğini söyledi.

Yapı oturma müsaadesi alındıktan sonra bir yıl içerisinde site sakinleri tarafından devre mülklerde idarenin oluşturulması gerektiğini vurgulayan Küçük, “Aksi takdirde uzun süren idareler nedeniyle istedikleri harcamalar yapan, yüksek fiyatlar alan devre mülk idareleriyle karşı karşıya kalabiliyoruz. Bu durum devre mülk sahiplerine maliyet olarak yansımaktadır.” sözlerini kullandı.

Küçük, son periyotta en kıymetli şikayetlerden birisinin de devre mülklerdeki yüksek aidatlar olduğunu kaydederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Devre mülklerden yahut onların imkanlarından yararlanmayan devre mülk sahipleri yüksek aidatlarla karşılaşabiliyor. Bunlara muhakkak bir sınırlama getirilmesi ve kesinlikle idarelerinin denetlenmesi gerekiyor. Devre mülk satın alacak tüketicilerimiz kesinlikle emniyetli kurumsal firmaları tercih etmelidir. Kontratların düzenlenmesi etabında hukuksal takviye almalıdırlar.”

“Sözleşme yapılmalı, faturaları kimin ödeyeceği belirlenmeli”

Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Bodrum Başkanı Sevil Ece Gümüş de yaz aylarının yaklaşmasıyla tatil bölgelerinde dönemlik kiralık konutlara talebin artmaya başladığını belirterek, şu tabirleri kullandı:

“Ancak bu yıl kiracıların dikkat etmesi gereken Turizm Hedefli Konut Müsaade Evrakı düzenlemesi var. Geçen yıl yürürlüğe giren düzenlemeye nazaran yazlık kiralanacak konutların bu belgeyi alması mecburî hale geldi. Bu doküman, konutun yasal olarak kısa ve orta devir kiralama yapabileceğini gösteriyor. Dokümanı olmayan konutların kiraya verilmesi hem konut sahibi hem kiracı açısından önemli yaptırımlara neden olabilir.”

Gümüş, kiracıların kesinlikle mukavele yapması; Turizm Gayeli Konut Müsaade Dokümanını sorması; konutun tapu bilgileri ile ilandaki bilgilerin karşılaştırılması; elektrik, su ve aidat üzere masrafların kime ilişkin olduğunun açıkça belirlenmesi; kurul ödemelerinin şeffaf olması ve konutun eşyalarının durumunun denetim edilmesi gerektiğinin altını çizdi.