Yeni kanun teklifi TBMM’de: Belediyelerden YÖK’e, Ticaret Bakanlığı’ndan TSK’ya kritik değişiklikler

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Teklifle, Anayasa Mahkemesinin 703 Sayılı KHK’nin kimi kararlarını iptal etmesi münasebetiyle yasal düzenlemelere gidiliyor.

Buna nazaran, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi münasebetiyle Harcırah Kanunu’na, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibareleri eklenecek.

Belediye ve lokal idarelerde değişiklik

-Belediye kurulmasına yönelik süreç evrakı valinin görüşüyle birlikte Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderilecek ve o yerde belediye kurulabilecek.

-Öte yandan yeni iskan nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5 bin ve üzerinde olan rastgele bir yerleşim yerinde belediye kurulabilecek.

-Meskun alanı, bağlı olduğu vilayet yahut ilçe belediyesi ile nüfusu 50 bin ve üzerinde olan bir belediyenin hududuna, 5 bin metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin hükmî kişiliği; genel imar sistemi yahut temel altyapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda kaldırılarak belediyeye katılacak. Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler köye dönüştürülecek.

-Birleşme, katılma yahut hukukî kişiliğin kaldırılması sonucu hukuksal kişiliği birinci mahalli yönetim seçimlerine kadar devam edecek olan belediye ve köylerde, birleşme ve katılma sürecinin gerçekleştiği tarihten itibaren yeni nazım ve uygulama planı yapılmayacak; mevcut planlarda yapılması gereken mecburî değişiklik ve her türlü imar uygulaması, katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılacak.

-Devlet Dayanaklarını İzleme ve Denetleme Heyeti’nin kapatılması sonrası, bu Heyete yapılan atıfların hangi makama yöneltileceğinin netleştirilmesi emeliyle Devlet Dayanaklarının İzlenmesi ve Denetlenmesi Hakkında Kanun’da düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, mevzuatta Devlet Dayanaklarını İzleme ve Denetleme Konseyine yapılmış olan atıflar, Cumhurbaşkanınca belirlenen heyet yahut merciye yapılmış sayılacak.

Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma ve Kıyı Güvenlik düzenlemeleri

-Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu’ndaki değişiklikle, kuvvet komutanlıklarının rütbe karşılama oranlarında eksiklik yahut fazlalık oluşması halinde işçi gereksinimi için rütbe bekleme müddetleri Cumhurbaşkanı kararıyla değiştirilebilecek.

-Ayrıca teğmen-albay rütbesinde bulunanlardan Cumhurbaşkanınca Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılması uygun görülen subaylar hakkında hizmet mühletlerine bakılmaksızın Emekli Sandığı Kanunu kararları uygulanacak.

-Askeri Okullar, Askeri Öğrenciler, Askeri Fabrikalar ve Birtakım Düzenlemeler Hakkında Kanun’daki değişiklikle, MSB’nin mayın yahut patlamamış mühimmat paklığı için yurt dışından getirilecek her türlü araç, makine, teçhizat gümrük vergilerinden muaf olacak.

-Jandarma Genel Komutanlığı ile Kıyı Güvenlik Komutanlığındaki teğmen-albay rütbesinde bulunanlardan da Cumhurbaşkanınca TSK’dan çıkarılması uygun görülenlere Emekli Sandığı Kanunu yahut SGK Kanunu kararları uygulanacak.

Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile rektörlere yönelik düzenlemeler

-Yükseköğretim Şurası’nın (YÖK) 14 üyesi Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek ve toplam 21 şahıstan oluşacak. Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanacak.

-Yükseköğretim kurumlarında mukavele ile görevlendirilecek yabancı asıllı öğretim elemanı sayısı takımı sayısının yüzde 2’sini geçemeyecek.

-Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi münasebetiyle Karayolları Trafik Kanunu’na Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibaresi eklenecek.

-Milli Savunma Üniversitesinin rektörü de Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

Bahis ve Talih Oyunları Kanunu’nda Yapılan Değişiklik

-Futbol ve Öbür Spor Karşılaşmalarında Bahis ve Talih Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’daki değişiklikle, bayiliklerin nerede kurulacağı, sayısı, bayi müracaatları, ruhsat düzenlemeleri, bayi listelerinin takibi ve düzenlemesi Teşkilat Başkanlığı’nca kısmen yahut büsbütün özel hukuk hukuksal bireylerine devredilebilecek yahut mal ve hizmet satın alma yoluna gidilebilecek.

Ticaret Bakanlığı ve döner sermaye düzenlemesi

Ticaret Bakanlığı, görevlerinin yerine getirilmesi ile ihracatın geliştirilmesi ve ithalatın yönlendirilmesi kapsamında yapılacak faaliyetleri, dış ticarette eser kontrolleriyle ilgili faaliyetleri, dış ticarette eser kontrollerine yönelik uygunluk değerlendirmesi faaliyetleri, eser kontrollerinde muhtaçlık duyulan laboratuvarların kurulması ve mevcutların geliştirilmesi faaliyetleri gerçekleştirmek, eser kontrollerinde numune alımı ve tahlili masraflarıyla dış ticaret kontrolleri kapsamında alınan ve firmalarca aşikâr müddetler dahilinde geri alınmayan numunelerin satışını yapmak; dış ticaretin geliştirilmesine ait kurs, konferans, toplantı, seminer, envanter, projelendirme, uygulama, araştırma, geliştirme, yayın, rehberlik, danışmanlık, idare, işletme, yurt dışı teşkilatının geliştirilmesi ve gibisi hizmetleri yapmak, yaptırmak yahut bunlara katılmak, gümrük kontrolleri kapsamında alınan ve firmalarca muhakkak müddetler dahilinde geri alınmayan numunelerin satışını yapmak üzere döner sermaye işletmesi kurmaya yetkili olacak.

-Anılan vazifeler kapsamında faaliyette bulunan döner sermaye işletmesine 500 milyon lira sermaye tahsis ediliyor. Döner sermaye işletmesine tahsis olunan sermaye gereksinim duyulması halinde Cumhurbaşkanınca 5 katına kadar artırılabilecek.

-Döner sermaye faaliyetlerinden elde edilen karlar, ödenmiş sermaye tahsis edilen meblağa ulaşıncaya kadar sermayeye eklenecek. Ödenmiş sermaye fiyatı, tahsis edilen sermaye fiyatına ulaştıktan sonra, yılsonu karı hesap periyodunu izleyen nisan ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe ünitesi hesabına yatırılacak.

-Tahsis edilen sermaye; birebir yardımlar, döner sermaye faaliyetlerinde kullanılmak üzere işletmeye verilen mallar ile döner sermaye faaliyetlerinden elde edilecek karlardan oluşacak. Bağış ve yardımlar, sermaye limitine bakılmaksızın sermayeye ek edilecek.

-Ticaret Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesinin gelirleri; döner sermayenin gelir getirici faaliyetlerinden elde edilen gelirler, İhracatçı Birliklerinin aylık gerçekleşen gelirlerinin en çok yüzde 10’u, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin aylık gerçekleşen gelirlerinin en çok yüzde 1’i olmak üzere, Ticaret Bakanı tarafından onaylanarak kesinleşen katkı hisseleri ile Birtakım Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kararları çerçevesinde yaptırılan hudut kapıları ve gümrük tesislerine ait yap-işlet-devret kontratları kapsamında alınan Bakanlık hissesinden oluşacak.

-İlgili kurum ve kuruluşlarca bir evvelki ayın gerçekleşen gelirlerine ilişkin katkı hisseleri ve Bakanlık hissesi, müteakip ayın 15’ine kadar döner sermaye hesabına aktarılacak. Bu kararda belirtilen biçimde hesaba aktarılmayan katkı hisseleri ile Bakanlık hissesi amme alacağı sayılacak ve Amme Alacaklarının Tahsil Yöntemi Hakkında Kanun kararlarına nazaran takip ve tahsil edilecek.

-İşletmenin sarfiyatları; Ticaret Bakanlığına verilen misyonlar kapsamında gerçekleştirilecek iş ve faaliyetlerin gerektirdiği harcamalar ile döner sermaye işletmelerinde istihdam edilen çalışana yapılacak ödemelerden oluşacak. Döner sermayeden bunlar dışında rastgele bir harcama yapılamayacak.

-Mali yılın bitiminden başlayarak iki ay içinde hazırlanacak bilanço ve ekleri ile bütün gelir ve sarfiyat dokümanları Sayıştay’a, bilanço ve eklerinin birer örneği de birebir mühlet içinde Hazine ve Maliye Bakanlığına gönderilecek.

-Ticaret Bakanlığı hizmetleri için döner sermayeden temin edilen taşınmazlar, tapuda Hazine ismine tescil edilerek Bakanlık ismine tahsis edilecek.

-Döner sermaye işletmesinin faaliyet alanları, çalışma tarz ve asılları, gelirleri, masrafları, işletilmesi ile hesap metotlarına ait konular Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine çıkarılan yönetmelikle tespit edilecek.

Sendikalar ve toplumsal yardım

-Teklifle, Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Mukavele Kanunu’nda yapılan değişiklikle, sendika ile konfederasyonların yangın, su baskını, zelzele üzere doğal afet durumunda, gerektiğinde üyelik koşulu aranmaksızın nakit mevcudunun yüzde 10’ununu aşmamak kaydıyla afete uğrayan bölgelerde konut, sıhhat ve eğitim tesisleri yapılması maksadıyla kamu faydasına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu kurum ve kuruluşlarına tıpkı ve nakdi yardım yapabilmesi öngörülüyor.

Yüce Divan yargılamalarına ait düzenlemeler

-Anayasa Mahkemesinin Şanlı Divan yargılamasına ait mühletlere dair düzenlemenin KHK ile yapılamayacağına ait kararı doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Metotları Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor.

Buna nazaran; Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkındaki Aziz Divan yargılamaları 3 ay içinde tamamlanacak, yargılama bu mühlet içinde tamamlanamadığı takdirde ek 3 aylık müddet içinde kesin olarak tamamlanacak.

-Yüce Divanda yargılanacak eski Bakanlar Kurulu üyeleri, askeri yüksek yargı mensupları ve Jandarma Genel Kumandanı hakkındaki süreksiz unsur, Anayasa Mahkemesi kararına uygun biçimde yine düzenleniyor.

Buna nazaran, 9 Temmuz 2018’den evvel görev yapmış Bakanlar Kurulu üyeleri, vazifeleriyle ilgili cürümlerden ötürü Şanlı Divan’da yargılanacak. Kaldırılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek Yönetim Mahkemesi lider ve üyeleri, başsavcıları ile Jandarma Genel Kumandanı, 27 Nisan 2017’den evvel misyonlarıyla ilgili işledikleri hatalardan ötürü Aziz Divanda yargılanacak. Bu üyelerin, ordu mensubu olmaktan doğan emeklilikle ilgili bütün hakları gizli kalacak.

-Buna nazaran, İş Sıhhati ve Güvenliği Kanunu’nda Ulusal İş Sıhhati ve Güvenliği Kuruluna yapılmış olan atıflar, Cumhurbaşkanınca belirlenen şura yahut mercie yapılmış sayılacak.

Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yurt dışı programları

-Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Gençlik ve Spor Bakanlığının yurt dışında yürüteceği program, proje ve faaliyetlerin gerektirdiği uyumun kurulan uyum ofisleriyle sağlanması, bu ofislerin yurt hizmetlerinin yanında memleketler arası gençlik ve spor faaliyetlerinde de faal rol alması sebebiyle bu ofislerin kurulması ve bu kurumda çalışacak çalışanla ilgili düzenleme yapılıyor. Uyum ofislerinin kurulacağı yerler, bunların çalışma yöntem ve asılları ile bu ofislerde görevlendirilecek çalışana ait yöntem ve asıllar Cumhurbaşkanınca belirlenecek.

-Ekonomik ve Toplumsal Kurulun Kuruluşu, Çalışma Temel ve Usulleri Hakkında Kanun’da yapılan düzenlemeye nazaran, Ekonomik ve Toplumsal Konsey’in üyeleri ile çalışma yöntem ve temelleri Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek.

Gelibolu tarihi alanı hakkında düzenleme

-Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı Hakkında Kimi Düzenlemeler Yapılmasına Dair Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının bütçesi için Çanakkale Vilayet Özel Yönetimi, Çanakkale Belediyesi ile Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odasının bir evvelki yıl mutlaklaşmış bütçe gelirlerinden en az yüzde 1 oranında ayrılacak hisseler, Cumhurbaşkanınca iki katına kadar artırılabilecek.

-Bu istisna Başkanlığın Tarihi Alan’a ait faaliyetleri içinde olmayan, Başkanlığın idari gereksinimleriyle ilgili mal, hizmet alımları ve imal işlerini kapsamayacak. Bu kararın uygulanmasına ait yordam ve asıllar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

-Tarihi Alan’da yapılacak mevzi ve siperlerin onarımına ait işlerde Orman Kanunu’ndaki müsaadeler aranmayacak.

-Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Kararında Kararname’de yapılan değişikliğe nazaran, teşebbüsler, anonim şirket halinde de kurulabilecek. Anonim şirket biçiminde kurulan teşebbüslerde genel şura bulunmayacak.

-Cumhurbaşkanınca anonim şirket halinde kurulan kamu sermayeli şirketler, Türk Ticaret Kanunu’nun kuruluş ve tescile ait kararlarından muaf tutulacak. Bu halde kurulanlar, temel kontratlarının imzalanmasını müteakip yapılacak tescil ve ilan ile faaliyete geçecek. Bunlar hakkında Türk Ticaret Kanunu’ndaki kuruluşa, tıpkı ve nakdi sermaye konulmasına ve genel heyete ait kararları uygulanmayacak.

-Ayrıca savunma, güvenlik yahut istihbarat alanlarına ait anonim şirket olarak kurulacak teşebbüsler, Türk Ticaret Kanunu’nun kontrol ve şirketler topluluğuna ait kararlarından muaf tutulacak. Bu karar kapsamında kurulan kamu sermayeli şirketlerde kamunun hisse sahipliğine dayanan oy, idare, temsil, kontrol üzere hak ve yetkiler, Cumhurbaşkanı yahut belirleyeceği bakanlık tarafından kullanılacak ve bunlar, bu KHK ile teşebbüslere tanınan tüm hak, istisna ve muafiyetlerden yararlanacak

Yurt açma ve çalışma ruhsatı verilmesi

-Teklifle, Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Birtakım Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname’de değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve Vilayet Özel Yönetimi Kanunu’nda belirtilen müsaade yahut ruhsatlara ait kararlar, öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlar hakkında uygulanmayacak. Öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlara kurum açma müsaadesi ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, ortaokul ve ortaöğrenim seviyesinde Ulusal Eğitim Bakanlığınca, yükseköğrenim seviyesinde ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca verilecek. Bakanlıklar bu yetkilerini valiliklere devredebilecek. Buna ait yol ve asıllar yönetmelikle belirlenecek.

-Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı teşkilatının Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği olarak değiştirilmesi hasebiyle, Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu Yönetimleri ve Özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait Kanun Kararında Kararname’ye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri ibaresi eklenecek.

-Teklifle, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunun Teşkilat ve Misyonları Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen kararı yine düzenlendi. Buna nazaran, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Konsey Lider ve üyelerinin müddetleri dolmadan rastgele bir nedenle vazifelerine son verilemeyecek. Lakin önemli hastalık yahut engellilik nedeniyle iş göremeyecekleri, atanmaları için gerekli koşulları kaybettikleri yahut durumları “Yasaklar” başlıklı karara ters olduğu anlaşılanların misyonları Cumhurbaşkanınca sona erdirilecek.